Dochody nieujawnione

Dochody nieujawnione to przyjęte w praktyce określenie przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzące ze źródeł nieujawnionych. W tym artykule dowiesz się, jakie konsekwencje podatkowe grożą podatnikowi w razie stwierdzenia przez organ podatkowy istnienia takich przychodów.

Definicja dochodów nieujawnionych

Ustawodawca nie zdefiniował pojęcia „dochodów nieujawnionych”. Zwrot ten przyjął się w piśmiennictwie i jest powszechnie używany, dlatego również i ja będę się nim posługiwał w dalszej części artykułu. Koniecznie trzeba jednak odnotować, że dochody nieujawnione dotyczą przychodów wskazanych w art. 25b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Są to przychody:
1) nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach obejmujące przychody ze źródeł wskazanych przez podatnika, ujawnione w nieprawidłowej wysokości,
2) ze źródeł nieujawnionych obejmujące przychody ze źródeł niewskazanych przez podatnika i nieustalonych przez organ podatkowy

– w kwocie odpowiadającej nadwyżce wydatku nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi, uzyskanymi przed poniesieniem tego wydatku.

Stawka podatku i podstawa opodatkowania

Jeżeli w trakcie postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej organ stwierdzi, że istnieją u podatnika dochody nieujawnione, wyda decyzję ustalającą wysokość podatku. Ustawodawca wprowadził sankcyjny,
zryczałtowany podatek dochodowy, który wynosi aż 75% podstawy opodatkowania.

Podstawę opodatkowania stanowi przychód odpowiadający nadwyżce wydatku nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi, uzyskanymi przed poniesieniem tego wydatku. Mówiąc prościej jest to nadwyżka wydatków podatnika nad przychodami, które zostały przez niego ujawnione (zarówno te, które podlegają opodatkowaniu, jak i te niepodlegające opodatkowaniu).

Ciężar dowodu

Istotnym jest, że to na podatniku ciąży, poza nielicznymi wyjątkami, ciężar dowodu. Oznacza to, że podatnik, który chce się ustrzec przed 75% podatkiem powinien w toku postępowania podatkowego albo w toku kontroli celno-skarbowej udowodnić, iż istnieją takie przychody (opodatkowane lub niepodlegające opodatkowaniu), które zostały przeznaczone na pokrycie wspomnianej wcześniej nadwyżki wydatków nad przychodami ujawnionymi przez podatnika.

Już na tym etapie bardzo istotna jest rola podatnika i jego zaangażowanie. Dlaczego? Otóż w przypadku ustalenia w toku postępowania podatkowego albo w toku kontroli celno-skarbowej źródła pochodzenia nieujawnionych uprzednio przychodów (dochodów) i ich wysokości, przychody (dochody) te podlegają opodatkowaniu podatkiem na zasadach określonych we właściwych ustawach. Oznacza to, że takie dochody nie będą podlegały sankcyjnemu, zryczałtowanemu podatkowi w wysokości 75%, gdyż przychód z ujawnionego źródła zostanie opodatkowany na zasadach przewidzianych dla danego źródła (z reguły będzie to podatek wraz z odsetkami, są jednak wyjątki np. przy niezgłoszonej darowiźnie ustawodawca przewidział 20% stawkę podatku).